W projekcie przewidziane są działania w ramach ochrony czynnej w rezerwacie "Bór na Czerwonem", poprawy metod zarządzania przestrzenią na całym obszarze Torfowisk Orawsko-Nowotarskich, a także zwiększania świadomości społecznej na temat mokradeł w celu ograniczenia wywieranej na nie presji antropogenicznej.
Zabiegi czynnej ochrony cennych siedlisk mokradłowych w rezerwacie "Bór na Czerwonem" (obszar Ramsar, część Torfowisk Orawsko-Nowotarskich) w powiecie nowotarskim (woj. małopolskie), ustanowionego w celu ochrony torfowiska wysokiego oraz boru bagiennego otaczającego jego kopułę:
- budowa infrastruktury poprawiającej stosunki wodne (zapobieganie odpływowi wody) w torfowisku – tam i zastawek – a także modernizacja grobli,
- wycinka sosny (niepożądana sukcesja),
- budowa i modernizacja infrastruktury turystycznej zapobiegająca presji antropogenicznej obszaru rezerwatu: budowa i remont kładek drewnianych, budowa zadaszonej wiaty dla turystów, instalacja tablic informacyjnych.
Kompleksowy monitoring przyrodniczy parametrów abiotycznych i biotycznych torfowiska z wykorzystaniem nowoczesnych technologii:
- opracowanie modelu hydrogeologicznego obszaru rezerwatu,
- monitoring hydrogeologiczny w oparciu o założoną w ramach projektu sieć piezometrów kontrolnych poziomu wody,
- monitoring elementów abiotycznych i biotycznych w zakresie: (1) geomorfologia, (2) gleby, (3) botanika, (4) entomologia, (5) herpetologia – ze szczególnym uwzględnieniem kumaka górskiego i traszki karpackiej – gatunków będących przedmiotem ochrony w rezerwacie, (6) ornitologia, w tym założenie fotopułapek,
- monitoring pokrycia terenu – na podstawie skanowania powierzchni terenu (dron skanujący) – wykonany na początku i na końcu projektu w celu rejestracji stanu zastanego i końcowego.
Za wyżej wymienione działania związane z ochroną czynną oraz monitoringiem przyrodniczym odpowiedzialny jest nasz partner Fundacja Przyroda i Człowiek.
Wsparcie działań zarządczych w gminach, na których położony jest cały kompleks Torfowisk Orawsko-Nowotarskich, skierowanych do samorządów lokalnych, właścicieli i użytkowników gruntów i innych interesariuszy mających wpływ na kształtowanie przestrzeni i zrównoważone użytkowanie różnorodności biologicznej.
Wspieranie zrównoważonego kształtowania przestrzeni, procesów decyzyjnych i właściwego użytkowania gruntów w gminach na terenie Torfowisk Orawsko-Nowotarskich jest kluczowe dla ich ochrony. W tym celu zaplanowano serię dwudniowych warsztatów dla przedstawicieli samorządów lokalnych, innych instytucji i organizacji, oraz prywatnych właścicieli i/lub użytkowników gruntów – czyli osób i podmiotów mających znaczny wpływ na kształtowanie przestrzeni na obszarze Torfowisk (ostoja Natura 2000) i bezpośrednim otoczeniu, wpływającym na stan ich zachowania.
Kampania edukacyjna skierowana do młodzieży szkolnej oraz osób dorosłych, dotycząca roli i znaczenia terenów mokradłowych oraz sposobów ich ochrony.
1) Działania edukacyjne skierowane do szkół podstawowych:
- seminarium przygotowujące do prowadzenia zajęć z młodzieżą dla nauczycieli lokalnych szkół, pracowników Nadleśnictwa Nowy Targ oraz przedstawicieli UNEP/GRID–Warszawa i Fundacji Przyroda i Człowiek,
- seria lekcji dla młodzieży szkolnej (w gminach objętych Projektem) oraz ich nauczycieli.
2) Pozaszkolna edukacja ekologiczna dla osób indywidualnych: turystów i rodzin, w ramach której zostaną przygotowane dwa edukacyjne zestawy doświadczalne, które będą dostępne w Ośrodku Edukacyjnym Lasów Państwowych. Odwiedzającym ośrodek pozwolą one zrozumieć, jak funkcjonuje ekosystem torfowiskowy, np. jak zachodzi kumulacja torfu i piętrzenie kopuły, a także jak wyglądają i jak magazynują wodę torfowce oraz w jaki sposób prowadzone są pomiary hydrologiczne. W ośrodku będą też dostępne materiały edukacyjne dotyczące mokradeł.
Za wyżej wymienione działania miękkie – wsparcie działań zarządczych w gminach oraz kampanię edukacyjną – odpowiedzialne jest Centrum UNEP/GRID-Warszawa.
Współpraca z Partnerem z Norwegii
Asplan Viak AS to wieloletni partner UNEP/GRID–Warszawa (twórca i dysponent instancji geoportalowej Adaptive, wykorzystywanej w Projekcie). Współpraca w Projekcie będzie czerpać z know-how Partnera dot. zastosowań teledetekcji i geoinformacji w kontekście ochrony cennych torfowisk w Polsce i obejmie:
1) 2-dniową wizytę studyjną przedstawicieli Projektu i kluczowych interesariuszy (RDOŚ, Nadleśnictwo, samorząd lokalny) w Norwegii, we wczesnej fazie Projektu) w ramach której odbędą się:
– spotkania merytoryczne: z Partnerem, instytucjami zajmującym się badaniami i ochroną mokradeł (w tym w kontekście zmian klimatu) oraz organem zarządzającym przestrzenią (w tym terenami podmokłymi) w skali lokalnej lub regionalnej,
– wizyta w terenie na torfowisku zbliżonym charakterem do "Boru na Czerwonem";
2) bieżące partnerstwo technologiczne;
3) udział przedst. Asplan Viak w konferencji końcowej Projektu – wymiana know-how.
Upowszechnianie rezultatów w skali międzynarodowej, głównie wśród pozostałych krajów Karpackich (wsparcie wdrażania Konwencji Karpackiej).
Kampania informacyjna dla upowszechniania celów, tematu i rezultatów Projektu wśród grup docelowych:
1) Kampania medialna, w tym wyjazdy studyjne dla dziennikarzy mediów lokalnych i branżowych oraz influencerów mediów społecznościowych; seria publikacji medialnych dot. mokradeł.
2) Konferencja końcowa Projektu dla interesariuszy Projektu z Polski oraz zza granicy (Partner norweski, kraje karpackie).
3) Wydarzenia krajowe i międzynarodowe zw. z wdrażaniem Konwencji Karpackiej (Konferencja Stron, posiedzenie Krajowego Komitetu Sterującego itp.).
4) Geoportal Projektu – udostępnianie i upowszechnianie przyrodniczych danych przestrzennych: projektowych i referencyjnych grupom docelowym w formie specjalistycznej i popularnej.
5) Kontakty z innymi projektami o podobnej tematyce; uczestnictwo w wydarzeniach krajowych i międzynarodowych o tematyce spójnej z celami i tematem Projektu.
